Türkiye Kripto Varlıklar Pazarının Yükselişi ve Yeni Düzenleyici Yapı

Son yıllarda, Türkiye küresel kripto varlıklar pazarında giderek daha önemli bir rol oynamaktadır. Verilere göre, Türkiye dünya genelinde dördüncü en büyük kripto varlıklar ticaret pazarı haline gelmiştir, yalnızca ABD, Hindistan ve Birleşik Krallık'ın arkasında.

Türklerin kripto varlıklara olan ilgisi, ülkenin ekonomik istikrarsızlığı ve para biriminin değer kaybetmesinden kaynaklanmaktadır. Yüksek enflasyon ve liranın sürekli değer kaybetmesi karşısında, giderek daha fazla Türk vatandaşı kripto varlıkları ekonomik risklere karşı bir korunma aracı ve değer koruma aracı olarak görmektedir.

23 Ağustos'ta, içindeki yüksek enflasyon gibi etkenlerin etkisiyle, Türk Lirası'nın ABD Doları karşısındaki değeri tarihi bir düşük seviyeye ulaştı ve bir ara 34.049'a düştü. Haberlere göre, bu yıl itibarıyla Türk Lirası'nın ABD Doları karşısındaki değeri yaklaşık %15.2 düştü.

Türkiye'nin kripto varlıklar pazarı büyük olmasına rağmen, yıllardır net bir düzenleyici çerçeveden yoksun kalmış ve bu durum sektörü hukukun gri alanında bırakmıştır. Türkiye Merkez Bankası 2021'de Bitcoin gibi kripto varlıkların ödemelerde kullanılmasını yasaklayan bir karar almasına rağmen, bu önlem piyasanın tamamen düzenlenmesini sağlamamıştır. Küresel çapta kripto varlıkların düzenlenmesine verilen önem arttıkça, Türkiye de bu alandaki yönetimini kademeli olarak güçlendirmeye başlamıştır.

Türkiye'de Kripto Varlıklar Düzenlemesi Netleşiyor

Bu yıl Haziran ayında kabul edilen ve Temmuz ayında yürürlüğe giren "Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği" kripto endüstrisinde geniş bir ilgi uyandırdı. Ülkenin Sermaye Piyasası Kurulu (CMB), bu değişikliğin Türkiye'nin kripto varlık hizmet sağlayıcıları için ilk düzenleyici çerçeveyi oluşturduğunu vurguladı. Ana içerik şunları içermektedir:

1. CMB'yi kripto varlıklar endüstrisinin düzenleyici birimi olarak belirleyin ve ona işletme, denetleme, yaptırım uygulama ve önlemler alma yetkisi verin.
2. Yetkisiz olarak kripto varlık işletmeciliği, kullanıcı varlıklarını kötüye kullanma ve dolandırıcılık gibi suç eylemleri için ceza belirlenmesi.
3. Ticaret platformlarının piyasa manipülasyonlarını ve güvenlik olaylarını tanımlamak, önlemek, sınırlamak ve raporlamak için bir izleme sistemi kurması gerekmektedir.

Şu anda, kapsamlı bir kripto varlık düzenleme sistemi henüz kurulmamış olmasına rağmen, Türkiye'nin mevcut yasaları piyasada belirli bir denetim gücüne sahiptir. Bu, Merkez Bankası'nın kripto varlıklarla ödeme yapılmasını yasaklaması ve mali suçları araştırma komisyonu (MASAK)'nın borsalardan KYC verilerini toplayarak kara para aklama önlemlerini sürdürmelerini talep etmesi gibi durumları içermektedir.

Türkiye Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, daha kapsamlı bir şifreleme düzenleme tasarısının nihai değerlendirme aşamasına girdiğini ve bunun şifreleme cüzdanları, kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlık saklayıcıları gibi işletmelere net hukuki dayanaklar sağlayacağını açıkladı.

Yeni "Sermaye Pazarları Kanunu Değişikliği" Yorumu

2024年7月2日，土耳ki hükümeti resmi olarak 7518 sayılı "Sermaye Pazarları Kanunu Değişikliği"ni kabul etti ve kripto varlık hizmet sağlayıcıları (CASPs) için operasyonlarına yönelik net bir yasal çerçeve oluşturdu. Bu değişiklik, Türkiye kripto varlıklar pazarının tamamen yeni bir uyum sürecine girdiğini işaret ediyor.

Düzeltme Taslağı Arka Planı

2021'den bu yana, Türkiye, kara para aklama riski sorunları nedeniyle FATF'nin gri listesine alınmıştır. Bu olumsuz durumdan kurtulmak ve şifreleme varlıkların vergilendirme politikasını netleştirmek için Türkiye, bu alandaki düzenlemelerini artırmaya başladı. Artık Türkiye, gri listeden başarıyla çıkarıldı ve yeni düzenleyici çerçeve de hayata geçirildi, bu da kripto varlıklar pazarının standartlaşmış gelişimi için bir temel oluşturdu.

Sermaye Piyasası Kurulu ( CMB ) yeni düzenlemeleri

2024 yılının 2 Temmuz'unda, Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu resmi olarak 7518 sayılı "Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği"ni yayımladı ve şifreleme varlık hizmet sağlayıcılarının düzenlemelerini yasalaştırdı. Tüm şifreleme varlık hizmet sağlayıcıları CMB'nin iznini almak zorundadır ve TUBITAK tarafından belirlenen standartlara uymalıdır. Bankacılıkla ilgili faaliyetlerin ayrıca bankacılık düzenleme ve denetleme kurumu (BDDK)'ın onayını alması gerekmektedir. Bu düzenlemeler sadece denetimi güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda şifreleme varlık sektörünün sağlıklı gelişimi için de güvence sağlamaktadır.

şifreleme varlık platformunun kurulumu için şartlar

Yeni düzenlemelere göre, Kripto Varlıklar platformlarının kurulumu aşağıdaki şartları yerine getirmelidir:

1. Platform, anonim şirket olarak kurulmalıdır ve minimum ödenmiş sermaye 50 milyon Türk Liralık olmalıdır.
2. Tüm hisseler nakit olarak ihraç edilmeli ve kaydedilmelidir.
3. Kurucular ve yöneticiler, sermaye piyasası yasası ve diğer ilgili yasaların gerekliliklerini karşılamalı, yeterli ekonomik güç, dürüstlük ve güvenilirliğe sahip olmalıdır.
4. Kripto Varlıklar platformunun faaliyet alanı net olmalı, alım, satım, ilk ihraç, dağıtım, likidasyon, devretme ve saklama gibi faaliyetleri kapsamalıdır.

Platform işletmesinin geçişi ve tasfiyesi

Yeni düzenlemeler gereği, şu anda Türkiye'de faaliyet gösteren kripto varlık hizmet sağlayıcılarının bir ay içinde CMB'ye gerekli belgeleri sunmaları gerekmektedir. Başvuru yapmayan şirketlerin ise bir ay içinde tasfiye kararı alması gerekmektedir. Geçici olarak faaliyet gösteren platformların, 8 Kasım 2024'e kadar platform işletim lisansı başvurusunda bulunmaları gerekmekte, aksi takdirde kapatılma riskiyle karşı karşıya kalacaklardır.

Geçiş döneminde, 76 borsa geçici işletme izni aldı ve yeni düzenlemelerin tüm gerekliliklerine uymak zorunda. Aynı zamanda, koşulları yerine getiremeyen 8 borsa tasfiye edilmesi istendi.

Sıkı düzenlemeler ve ceza önlemleri

Yeni düzenlemeler, yetkisiz olarak kripto varlık hizmetleri yürüten bireyler ve kuruluşlar için sert ceza tedbirleri getirmektedir. Kuralları ihlal edenler, 3 ila 5 yıl hapis cezası ile 5000 ila 10000 gün para cezası ile karşı karşıya kalacaklardır. Yetki devredilen fon veya varlıkların kötüye kullanılması, daha ağır cezalara yol açacak olup, en yüksek 14 yıl hapis cezası ve büyük para cezaları ile sonuçlanabilecektir.

Sahtekarlık eylemlerine karışan suçlular, 14 ila 20 yıl hapis cezası ile karşı karşıya kalacak ve en fazla 20000 gün para cezası alacaklardır. Ayrıca, iptal edilmiş lisansları kullanan Kripto Varlıklar hizmet sağlayıcılarının kaynaklarını yasa dışı bir şekilde kullanan bireyler de en fazla 22 yıl hapis cezası ve 20000 gün para cezası ile karşılaşacaklardır.

Düzenleyici Çerçevenin Etkisi ve Görünümü

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği", Türkiye'nin kripto varlıklar düzenlemesi alanında kritik bir adım attığını gösteriyor. Bu değişiklik, kripto varlık hizmet sağlayıcıları için net bir yasal çerçeve oluşturuyor ve kripto para piyasasının işletimini daha düzenli ve şeffaf hale getiriyor.

1. Pazar güvenini ve istikrarını artırmak: Katı düzenleme standartlarının belirlenmesiyle, yasa tasarısı kripto varlıklar piyasasına daha yüksek bir şeffaflık ve sorumluluk anlayışı getirmiştir. Bu durum, yatırımcıların pazara olan güvenini artırmaya yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda kötü niyetli davranışların önlenmesine de katkı sağlar ve böylece pazarın uzun vadeli istikrarı için bir temel oluşturur.

2. Uyumluluğu ve standartlaşmayı teşvik etmek: Değişiklik, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının CMB'den lisans almasını ve sıkı operasyon standartlarına uymasını gerektirir. Bu gereklilik, sektörün standartlaşmasını teşvik edecek, uyumsuz piyasa katılımcılarını ortadan kaldıracak ve daha fazla uyumlu işletmenin piyasa rekabetine katılmasını sağlayacaktır.

3. Uluslararası Şirketlerin Girişi ve Rekabeti: Düzenlemenin yürürlüğe girmesinin ardından, birçok uluslararası tanınmış borsa lisans başvurusunda bulundu ve bu durum Türkiye pazarının uluslararası şirketler için çekiciliğini göstermektedir. Bu eğilim, piyasa rekabetini artırabilir ve aynı zamanda daha fazla gelişmiş teknoloji ve hizmet getirebilir, Türkiye'nin Kripto Varlıklar pazarının gelişimini daha da ilerletebilir.

4. Regülasyonun Artması ve Pazarın Bütünleşmesi: Değişiklik, yalnızca daha sıkı regülasyon standartları belirlemekle kalmayıp, aynı zamanda yasadışı eylemler için sert cezai yaptırımlar da öngörmektedir. Bu, pazardaki yasadışı faaliyetlerin temizlenmesine yardımcı olacak, pazarı daha sağlıklı ve şeffaf hale getirecek ve daha fazla yasal işletmenin katılımını teşvik edecektir.

5. Pazarın büyüme potansiyeli: Türkiye, dünya çapında dördüncü en büyük kripto varlıklar ticaret ülkesi olup, bu değişikliğin uygulanmasıyla birlikte kripto varlıklar piyasası yeni büyüme fırsatlarıyla karşılaşabilir. Daha net bir yasal çerçeveden faydalanan Türkiye pazarındaki katılımcılar, daha istikrarlı bir ortamda işlerini geliştirme ve genişletme fırsatına sahip olacaklar.

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği" sadece Türkiye'nin Kripto Varlıklar pazarına yeni bir düzen ve standart getirmekle kalmadı, aynı zamanda gelecekteki gelişmeleri için sağlam bir temel oluşturdu. Daha fazla şirketin katılımı ve pazarın aşamalı olgunlaşması ile Türkiye Kripto Varlıklar pazarı yeni bir refah dönemine girmeyi umuyor.