Ngành Web3 đang bước vào "Thế kỷ mới về sự tuân thủ", liệu "ứng dụng quy mô lớn" mà chúng ta theo đuổi có đang đi sai hướng?

Gần đây, những cuộc thảo luận trong ngành về vấn đề của Ethereum đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Trong một cuộc thảo luận kéo dài ba giờ, nhiều chuyên gia trong ngành đã có những cuộc thảo luận sâu sắc về chủ đề "Ethereum đang gặp phải vấn đề gì". Qua cuộc thảo luận này, tôi đã có cái nhìn toàn diện hơn về những khó khăn mà Ethereum và toàn bộ ngành đang phải đối mặt, cũng như cảm nhận được tình cảm của mọi người dành cho Ethereum "yêu sâu sắc, trách móc nặng nề".

Mặc dù quan điểm của tôi có thể khác với hầu hết các nhà thực hành Web3, nhưng tôi quyết định chia sẻ ý kiến của mình, hy vọng có thể cung cấp cho mọi người một góc nhìn mới về những thách thức mà Ethereum cũng như toàn ngành đang phải đối mặt. Tôi tin rằng chỉ thông qua các cuộc thảo luận lý trí và chân thành, ngành công nghiệp mới có thể phát triển theo hướng lành mạnh hơn.

Trong năm qua, tôi đã tham gia sâu sắc vào việc hợp tác dự án với nhiều ngân hàng trung ương của các quốc gia về việc token hóa và thanh toán xuyên biên giới. Kinh nghiệm này đã mở rộng tầm nhìn của tôi không chỉ giới hạn trong giới Web3 mà còn hướng nhiều hơn đến các chiến lược của ngân hàng trung ương toàn cầu và các tổ chức tài chính truyền thống. Bằng cách đồng thời chú ý đến sự phát triển của giới Web3 và hệ thống tài chính truyền thống, tôi đã có thể xây dựng một khung nhận thức toàn diện hơn giữa hai chiều.

Cái nhìn kép này khiến tôi càng rõ ràng hơn về sự phân tách rõ rệt trong con đường phát triển của hai lĩnh vực. Trong thế giới Web3, mọi người thường cảm thấy cơ sở hạ tầng công nghệ liên tục xuất hiện, các khái niệm và thuật ngữ mới xuất hiện liên tục, nhưng lại cố tình tạo ra sự phức tạp và làm tăng ngưỡng hiểu biết. Hầu hết các dự án dường như chú trọng nhiều hơn vào đầu cơ ngắn hạn thay vì tạo ra giá trị thực.

So với trước đây, thái độ của các thế lực tài chính truyền thống và chính phủ các nước đối với công nghệ Web3 đang có sự chuyển biến đáng kể. Họ không chỉ xem blockchain và token hóa như là cơ hội nâng cấp quan trọng cho hệ thống thanh toán và tài chính hiện tại, mà còn chủ động khám phá con đường chuyển đổi. Năm 2024, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế chính thức đề xuất khái niệm "Finternet" (Internet tài chính), định vị token hóa và công nghệ blockchain như là mô hình thế hệ tiếp theo của hệ thống tiền tệ tài chính nhân loại. Biện pháp này đã gây ra chấn động lớn trong giới tài chính truyền thống, thúc đẩy các tổ chức tài chính lớn trên toàn cầu và các ngân hàng trung ương của các quốc gia tăng tốc khám phá trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng token hóa, số hóa tài sản và triển khai ứng dụng thanh toán.

Các dự án mBridge của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế và các dự án hợp tác đa quốc gia quy mô lớn như Project Agora đã thể hiện thái độ tích cực của các thế lực tài chính truyền thống đối với công nghệ blockchain. Sự tương phản rõ rệt này không khỏi khiến người ta suy ngẫm: khi các tổ chức tài chính truyền thống đang thúc đẩy việc ứng dụng quy mô công nghệ blockchain bằng hành động thực tế, liệu ngành Web3 có nên suy nghĩ lại về hướng phát triển của mình hay không?

Nhìn lại vài năm qua trong lĩnh vực Web3, những "dự án hot" được cho là nổi bật, chúng ta không thể không tự hỏi: Thế nào là ứng dụng quy mô lớn thực sự? Những dự án tự xưng là "ứng dụng quy mô lớn" thực chất chỉ là những trò chơi đầu cơ đội lốt đổi mới. Dù là các đồng MEME không ngừng xuất hiện, hay mô hình "P2E" mang danh GameFi, hoặc là SocialFi tự hào về đổi mới xã hội, nếu đi sâu vào bản chất, chúng chỉ là những "sòng bạc kỹ thuật số" được đóng gói tỉ mỉ.

Điều đáng lo ngại hơn là toàn bộ ngành công nghiệp dường như đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho hacker, lừa đảo và gian lận. Theo báo cáo mới nhất của FBI, chỉ trong năm 2023, người dân Mỹ đã chịu thiệt hại hơn 5.6 tỷ USD do lừa đảo trong lĩnh vực tiền điện tử. Điều này khiến chúng ta phải suy nghĩ: Chúng ta có đang theo đuổi một hướng "ứng dụng quy mô lớn" sai lầm?

Tôi không có ý định phủ nhận hoàn toàn thuộc tính đầu cơ của Web3. Tuy nhiên, Web3 không nên, và không thể chỉ dừng lại ở việc trở thành một sòng bạc lớn toàn cầu. Nó cần phát triển ra những trường hợp ứng dụng thực sự bền vững và có giá trị thực. Thanh toán và tài chính chắc chắn là những lĩnh vực ứng dụng có tiềm năng hiện thực hóa nhất của công nghệ Web3.

Đối với Ethereum hoặc toàn ngành, vấn đề cốt lõi có thể không phải ở hướng công nghệ có đúng hay không, mà là liệu chúng ta có thực sự hiểu giá trị của những ứng dụng nào. Nếu tiếp tục phát triển như vậy, liệu hệ thống tài chính truyền thống hoặc mạng SWIFT mà chúng ta từng quyết tâm lật đổ, có trở thành lực lượng chính thúc đẩy việc áp dụng blockchain trên quy mô lớn hay không?

Tôi có những suy nghĩ sau về con đường ứng dụng quy mô lớn thực sự lành mạnh và bền vững trong ngành.

1. Điều quan trọng nhất là giải quyết các vấn đề thực tế: Chúng ta nên dựa trên nhu cầu thực tế, tập trung vào việc giải quyết những điểm đau thật sự.

2. Thứ hai là giảm bớt rào cản sử dụng: Mục tiêu cuối cùng của công nghệ là phục vụ người dùng, chứ không phải tạo ra trở ngại.

3. Thứ ba là tạo ra giá trị bền vững: Sự phát triển tốt đẹp của ngành công nghiệp phải được xây dựng trên cơ sở mô hình kinh doanh bền vững, không thể quá phụ thuộc vào đầu cơ.

Tình hình hiện tại đang cho thấy một bước ngoặt chưa từng có: cơ sở hạ tầng công nghệ ngày càng trưởng thành, các thế lực tài chính truyền thống bắt đầu tích cực đón nhận đổi mới và khám phá ứng dụng thực tế, đồng thời, các khung pháp lý của các quốc gia trên toàn cầu cũng đang dần hoàn thiện. Những dấu hiệu này đều báo hiệu rằng, trong vài năm tới, rất có thể sẽ trở thành bước ngoặt quan trọng cho việc áp dụng Web3 trên quy mô lớn.

Tại điểm quan trọng này, sự tuân thủ quy định vừa là thách thức lớn nhất, vừa là cơ hội tiềm năng nhất. Ngày càng nhiều tín hiệu cho thấy ngành Web3 đang dần chuyển mình từ "thời kỳ hoang dã" ban đầu sang một "kỷ nguyên tuân thủ mới". Sự chuyển biến này không chỉ có nghĩa là một môi trường thị trường được quy định tốt hơn, mà còn báo hiệu sự khởi đầu của sự phát triển bền vững thực sự.

Không còn nghi ngờ gì nữa, chiến trường chính trong tương lai của công nghệ blockchain sẽ tập trung vào một số lĩnh vực then chốt: đổi mới hệ thống thanh toán, token hóa tài sản vật chất (RWA), khái niệm PayFi mới nổi, cũng như sự hòa nhập sâu sắc giữa DeFi và tài chính truyền thống (CeFi). Nếu ngành công nghiệp muốn đạt được sự phát triển đột phá ở cấp độ ứng dụng thực tế, thì phải đối mặt trực tiếp với sự tương tác với các cơ quan quản lý và các tổ chức tài chính truyền thống.

Hệ sinh thái Ethereum đang đối mặt với một sự mất cân bằng cấu trúc đáng kể: một mặt là cơ sở hạ tầng ngày càng được tích lũy và những đổi mới công nghệ không ngừng xuất hiện, mặt khác là sự phát triển của hệ sinh thái ứng dụng tương đối chậm lại. Làm thế nào để duy trì sự đổi mới công nghệ mà không mất đi sức cạnh tranh trên thị trường, đó là những thách thức then chốt mà Ethereum phải đối mặt khi tìm kiếm sự đột phá.

Là những người tham gia trong ngành, tất cả chúng ta nên đóng góp một phần sức lực để thúc đẩy Web3 phát triển theo hướng lành mạnh và có giá trị hơn. Ngành công nghiệp không nên chỉ có sự đầu cơ mà còn cần có một số điều tích cực.